Bitcoinowa wojna

Ostat­nie wzro­sty kur­su bit­co­ina pro­wo­ku­ją rytu­al­ne komen­ta­rze doty­czą­ce spe­ku­la­cyj­ne­go cha­rak­te­ru tej walu­ty. Ale twier­dze­nie, że kryp­to­wa­lu­ty są bań­ka­mi finan­so­wy­mi, nie jest spe­cjal­nie odkryw­cze – świat kryp­to­wa­lut od lat doświad­cza naprze­mien­nych okre­sów pom­po­wa­nia i spad­ku kur­sów. Ostat­nie wzro­sty są po pro­stu na tyle spek­ta­ku­lar­ne, że przy­cią­gnę­ły uwa­gę głów­no­nur­to­wych mediów. Jeśli już bań­ka na bit­co­inie ma pęk­nąć, dobrze jest przyj­rzeć się głęb­szym powo­dom, któ­re o tym zdecydują.

Łukasz Jonak, Ana­li­tyk DELab UW

Bit­co­in ma fun­da­men­tal­ny pro­blem w zarzą­dza­niu pro­jek­tem. Na począt­ku sierp­nia tego roku, w wyni­ku toczą­cej się od lat woj­ny o spo­sób zwięk­sze­nia pojem­no­ści sys­te­mu, doszło do tech­nicz­ne­go i spo­łecz­ne­go podzia­łu pro­jek­tu. Bit­co­in podzie­lił się na dwa łań­cu­chy (bazy danych prze­cho­wu­ją­ce infor­ma­cje o trans­ak­cjach), a w kon­se­kwen­cji osta­tecz­nie doko­nał się podział spo­łecz­no­ści wspie­ra­ją­cej projekt.

Dewe­lo­pe­rzy nie­zga­dza­ją­cy się z dotych­cza­so­wą poli­ty­ką roz­wo­ju bit­co­ina stwo­rzy­li nowy łań­cuch (Bit­co­in Cash, w tej chwi­li 3. kryp­to­wa­lu­ta, jeśli cho­dzi o wyso­kość kapi­ta­li­za­cji), w któ­rym popra­wi­li prze­pu­sto­wość poprzez zwięk­sze­nie wiel­ko­ści poje­dyn­cze­go blo­ku. Dzię­ki temu wyso­kość opłat trans­ak­cyj­nych (od pew­ne­go cza­su zmo­ra bit­co­ina) zmniej­szy­ła się do pozio­mu poni­żej 1 cen­ta za transakcję.

Spo­łecz­ność wspie­ra­ją­ca „sta­ry” łań­cuch (Bit­co­in Core) od począt­ku sprze­ci­wia­ła się zwięk­sze­niu limi­tu roz­mia­ru blo­ku. Zamiast tego przy­go­to­wu­je się do uru­cho­mie­nia kana­łów płat­no­ści (szyb­kich i o rzę­dy wiel­ko­ści bar­dziej pojem­nych niż trans­ak­cje reje­stro­wa­ne w block­cha­inie), dla któ­ry głów­ny łań­cuch będzie tyl­ko war­stwą osta­tecz­ne­go roz­li­cza­nia (set­tle­ment). To roz­wią­za­nie jest jed­nak odle­głe o 12–18 mie­się­cy, a póki co opła­ty trans­ak­cyj­ne się­ga­ją kil­ku­na­stu dola­rów za trans­ak­cję. To ozna­cza, że w prak­ty­ce ta wer­sja bit­co­ina stra­ci­ła (na razie) cechę walu­ty roz­li­cze­nio­wej, a jest jedy­nie uwa­ża­na za instru­ment prze­cho­wy­wa­nia war­to­ści (sto­re of value). Ale to wła­śnie ten łań­cuch wciąż uzna­wa­ny jest za „praw­dzi­wy” bit­co­in i to w opar­ciu o nie­go gieł­da CME Gro­up wpro­wa­dzi­ła kon­trak­ty terminowe.

Podział kryp­to­wa­lu­ty nie zakoń­czył woj­ny o jej przy­szłość, jedy­nie zazna­czył koniec począt­ku kon­flik­tu o mia­no „praw­dzi­we­go” bit­co­ina. W tej chwi­li podział spo­łecz­no­ści ma już swo­je odzwier­cie­dle­nie w podzia­le tech­no­lo­gicz­nym (dwie wer­sje łań­cu­cha blo­ków), dzię­ki cze­mu każ­da ze stron może dowo­dzić wyż­szo­ści swo­ich wizji roz­wo­ju kryp­to­wa­lu­ty pra­cu­jąc na osob­nym block­cha­inie. Jed­nak woj­na pro­wa­dzo­na jest na wie­lu fron­tach. Oprócz wyści­gu tech­no­lo­gicz­ne­go, kon­flikt roz­gry­wa się tak­że w sfe­rze infor­ma­cyj­nej i pro­pa­gan­do­wej. Mamy tu do czy­nie­nia z całym wachla­rzem dzia­łań zna­nych z głów­no­nur­to­we­go świa­ta poli­tycz­nej i kul­tu­ro­wej wal­ki infor­ma­cyj­nej. Bit­co­in Cash oskar­ża Bit­co­in Core o zdra­dę ory­gi­nal­nej idei kryp­to­wa­lu­ty poprzez pró­bę prze­nie­sie­nia trans­ak­cji poza block­cha­in i obsłu­gę przez scen­tra­li­zo­wa­ne, opa­ten­to­wa­ne mecha­ni­zmy (side­cha­ins). Ma to dopro­wa­dzić do kor­po­ra­cyj­ne­go prze­ję­cia bit­co­ina. Bit­co­in Core twier­dzi z kolei, że nowy łań­cuch jest ata­kiem na bico­ina prze­pro­wa­dza­nym przez kar­tel chiń­skich „gór­ni­ków”.

Woj­na toczo­na jest tak­że na polu eko­no­micz­nym. Poja­wi­ły się przy­pusz­cze­nia, że cena Bit­co­in Core jest utrzy­my­wa­na  mię­dzy inny­mi poprzez ogrom­ne zaku­py za pomo­cą innej kryp­to­wa­lu­ty, tether, któ­rej wła­sno­ścią jest pary­tet w sto­sun­ku do dola­ra (1 tether jest zawsze war­ty 1 dola­ra). W ostat­nim cza­sie na ryn­ku poja­wił się bli­sko miliard tethe­ru, jed­nak bran­żo­wi spe­cja­li­ści wyra­ża­ją wąt­pli­wo­ści, czy ten wolu­men ma pokry­cie w dola­rze, czy został po pro­stu „wydru­ko­wa­ny”, żeby kupić Bit­co­in Core i utrzy­mać jego cenę, jako ruch w woj­nie z Bit­co­in Cash.

Sytu­ację dodat­ko­wo kom­pli­ku­je fakt, że na pozio­mie eko­no­micz­nym wciąż ist­nie­je współ­za­leż­ność pomię­dzy obie­ma walu­ta­mi. Oba bit­co­iny dzia­ła­ją na zasa­dzie tego same­go algo­ryt­mu (pro­of of work), co ozna­cza, że „gór­ni­cy”, decy­du­ją­cy o bez­pie­czeń­stwie, szyb­ko­ści i spraw­no­ści dzia­ła­nia sie­ci, mogą łatwo prze­łą­czać się pomię­dzy block­cha­ina­mi, w zależ­no­ści od tego, któ­re­go obsłu­ga bar­dziej im się opła­ca. Decy­du­je o tym wie­le czyn­ni­ków – rela­cja trud­no­ści „kopa­nia” na obu łań­cu­chach, sto­su­nek ceny w dola­rach obu rodza­jów bit­co­ina (bo w bit­co­inach „wypła­ca­na” jest nagro­da za obsłu­gę sie­ci), szyb­kość gene­ro­wa­nia blo­ków w danym momen­cie (bo od tego zale­ży jak czę­sto gene­ro­wa­na jest nagro­da) itp. Cena i uży­tecz­ność obu kryt­po­wa­lut jest powią­za­na (na zasa­dzie naczyń połą­czo­nych) na bar­dzo pod­sta­wo­wym pozio­mie. Przy jed­no­cze­snym speł­nie­niu kil­ku tech­nicz­nych i ryn­ko­wych warun­ków Bit­co­in Cash może „wyssać” moc obli­cze­nio­wą, użyt­kow­ni­ków i – osta­tecz­nie – war­tość z Bit­co­in Core.

Pierw­si użyt­kow­ni­cy kryp­to­wa­lut wykształ­ci­li rodzaj sto­ic­kiej posta­wy wobec dra­ma­tycz­nych wah­nięć kur­sów. Wyni­ka ona mię­dzy inny­mi ze świa­do­mo­ści, że technologiczno–społeczny sys­tem block­cha­ino­wy dopie­ro się kształ­tu­je i wciąż jesz­cze jest eks­pe­ry­men­tem. Trud­no ocze­ki­wać takiej wie­dzy i odpor­no­ści od nie­świa­do­me­go, „zie­lo­ne­go” inwe­sto­ra. Poten­cjal­ne stra­ty spo­wo­do­wa­ne gwał­tow­ny­mi spad­ka­mi cen bit­co­ina, bez reflek­sji na temat głęb­szych mecha­ni­zmów dzia­ła­nia eko­sys­te­mu block­cha­ino­we­go, mogą wyge­ne­ro­wać kolo­sal­ne pokła­dy nega­tyw­ne­go sen­ty­men­tu. To z kolei może zaha­mo­wać roz­wój i doj­rze­wa­nie roz­wią­zań block­cha­ino­wych, któ­rych bit­co­in jest jedy­nie elementem.

Wszyst­kim zain­te­re­so­wa­nym tema­tem tech­no­lo­gii block­cha­in pole­ca­my obej­rze­nie zapi­su z DELab Talks „Under­stan­ding and making busi­ness in Blockchain.

Scroll to Top