Tematem ósmego odcinka drugiego sezonu podcastu „Efekt Sieci” jest metoda foresightowa. To innowacyjne prognozowanie długoterminowej przyszłości pokłada nadzieje w tym, że usystematyzowana dyskusja pozwala z sukcesem budować scenariusze rozwoju. Czym jest foresight i jakie są jego efekty dla planowania naszego otoczenia społecznego?
Ekspertem odcinka jest prof. Wojciech Dziemianowicz z Wydziału Geografii i Studiów regionalnych UW oraz koordynator merytoryczny specjalizacji Foresight na Uniwersytecie Warszawskim, który odpowiada na pytania dr Justyny Pokojskiej o:
- definicję metody foresightowej,
- założenia „społecznego” tworzenia przyszłości oraz metody i narzędzia, które to umożliwiają,
- różnice między ujęciem foresightowym i tradycyjnym planowaniem przestrzeni,
- przykłady konkretnych scenariuszy przygotowanych tą metodą: w polskich miastach i regionach, ale też w przestrzeni społecznej,
- efekty podejścia foresightowego i wyznaczniki, które pozwalają nam poznać, że mamy do czynienia z „wizjonerstwem” a nie zwykłym planowaniem,
- źródła idei, by na UW uczyć foresightu i obszary, w których działać będą studenci po ukończeniu specjalizacji.
„Chyba żaden najlepszy ekonometryk, jeżeli spojrzy w swoją prognozę obarczoną najmniejszym błędem statystycznym, nie da sobie ręki uciąć, że tak będzie. Natomiast my staramy się uczyć naszych studentów, by byli otwarci na różne scenariusze rozwoju. Na różne dobrze przedyskutowane scenariusze, ponieważ w tym jest najwyższa wartość. Jako przykład mogę podać nawiązanie do dzisiejszej sytuacji w Polsce. W 2017 roku Komisja Europejska ogłosiła Białą Księgę nt. Przyszłości Europy, w skrócie nazywa się to Scenariusze Junckera. Jestem przekonany, że wykorzystywano różnego rodzaju metody foresightowe. W tym raporcie pokazane są pewne tendencje: jak się zmienia liczba ludności w Europie, na świecie, jak się starzejemy, jakie kraje w jakim tempie się rozwijają. Co możemy robić wspólnie, czyli taka analiza oprócz szeregów czasowych, również analiza jakościowa polityki europejskiej. W ramach tych pięciu scenariuszy zaprezentowano jeden, który brzmi mniej więcej: co, którzy chcą, robią więcej. Jeżeli przyłożymy to do dzisiejszej sytuacji i w Polsce ktoś mówi, że możemy grać twardymi kartami, ponieważ Unia Europejska w zasadzie jest w szachu, to ja odsyłam do tego opracowania z 2017 roku”
― prof. Wojciech Dziemianowicz, WGiSR UW, Foresight UW