Efekt Sieci #34 – Foresight, czyli wizjonerskie planowanie kilka kroków naprzód

Tema­tem ósme­go odcin­ka dru­gie­go sezo­nu pod­ca­stu „Efekt Sie­ci” jest meto­da fore­si­gh­to­wa. To inno­wa­cyj­ne pro­gno­zo­wa­nie dłu­go­ter­mi­no­wej przy­szło­ści pokła­da nadzie­je w tym, że usys­te­ma­ty­zo­wa­na dys­ku­sja pozwa­la z suk­ce­sem budo­wać sce­na­riu­sze roz­wo­ju. Czym jest fore­si­ght i jakie są jego efek­ty dla pla­no­wa­nia nasze­go oto­cze­nia społecznego? 

Eks­per­tem odcin­ka jest prof. Woj­ciech Dzie­mia­no­wicz z Wydzia­łu Geo­gra­fii i Stu­diów regio­nal­nych UW oraz koor­dy­na­tor mery­to­rycz­ny spe­cja­li­za­cji Fore­si­ght na Uni­wer­sy­te­cie War­szaw­skim, któ­ry odpo­wia­da na pyta­nia dr Justy­ny Pokoj­skiej o:
- defi­ni­cję meto­dy fore­si­gh­to­wej,
- zało­że­nia „spo­łecz­ne­go” two­rze­nia przy­szło­ści oraz meto­dy i narzę­dzia, któ­re to umoż­li­wia­ją,
- róż­ni­ce mię­dzy uję­ciem fore­si­gh­to­wym i tra­dy­cyj­nym pla­no­wa­niem prze­strze­ni,
- przy­kła­dy kon­kret­nych sce­na­riu­szy przy­go­to­wa­nych tą meto­dą: w pol­skich mia­stach i regio­nach, ale też w prze­strze­ni spo­łecz­nej,
- efek­ty podej­ścia fore­si­gh­to­we­go i wyznacz­ni­ki, któ­re pozwa­la­ją nam poznać, że mamy do czy­nie­nia z „wizjo­ner­stwem” a nie zwy­kłym pla­no­wa­niem,
- źró­dła idei, by na UW uczyć fore­si­gh­tu i obsza­ry, w któ­rych dzia­łać będą stu­den­ci po ukoń­cze­niu specjalizacji.

„Chy­ba żaden naj­lep­szy eko­no­me­tryk, jeże­li spoj­rzy w swo­ją pro­gno­zę obar­czo­ną naj­mniej­szym błę­dem sta­ty­stycz­nym, nie da sobie ręki uciąć, że tak będzie. Nato­miast my sta­ra­my się uczyć naszych stu­den­tów, by byli otwar­ci na róż­ne sce­na­riu­sze roz­wo­ju. Na róż­ne dobrze prze­dys­ku­to­wa­ne sce­na­riu­sze, ponie­waż w tym jest naj­wyż­sza war­tość. Jako przy­kład mogę podać nawią­za­nie do dzi­siej­szej sytu­acji w Pol­sce. W 2017 roku Komi­sja Euro­pej­ska ogło­si­ła Bia­łą Księ­gę nt. Przy­szło­ści Euro­py, w skró­cie nazy­wa się to Sce­na­riu­sze Junc­ke­ra. Jestem prze­ko­na­ny, że wyko­rzy­sty­wa­no róż­ne­go rodza­ju meto­dy fore­si­gh­to­we. W tym rapor­cie poka­za­ne są pew­ne ten­den­cje: jak się zmie­nia licz­ba lud­no­ści w Euro­pie, na świe­cie, jak się sta­rze­je­my, jakie kra­je w jakim tem­pie się roz­wi­ja­ją. Co może­my robić wspól­nie, czy­li taka ana­li­za oprócz sze­re­gów cza­so­wych, rów­nież ana­li­za jako­ścio­wa poli­ty­ki euro­pej­skiej. W ramach tych pię­ciu sce­na­riu­szy zapre­zen­to­wa­no jeden, któ­ry brzmi mniej wię­cej: co, któ­rzy chcą, robią wię­cej. Jeże­li przy­ło­ży­my to do dzi­siej­szej sytu­acji i w Pol­sce ktoś mówi, że może­my grać twar­dy­mi kar­ta­mi, ponie­waż Unia Euro­pej­ska w zasa­dzie jest w sza­chu, to ja odsy­łam do tego opra­co­wa­nia z 2017 roku”

― prof. Woj­ciech Dzie­mia­no­wicz, WGiSR UW, Fore­si­ght UW