Wpływ technologii na pole pomocy humanitarnej. Przegląd inicjatyw

Kry­zys migra­cyj­ny, z któ­rym mamy do czy­nie­nia w Euro­pie od 2015 roku, jest na kil­ku płasz­czy­znach trud­nym spraw­dzia­nem dla państw euro­pej­skich. Z per­spek­ty­wy świa­ta zachod­nie­go jego ska­lę moż­na porów­nać jedy­nie do ruchów lud­no­ści po II woj­nie świa­to­wej. Wów­czas, w związ­ku z woj­ną i w krót­kim cza­sie po jej zakoń­cze­niu, miej­sce zamiesz­ka­nia tyl­ko w Euro­pie zmie­ni­ło ok. 25 milio­nów osób. Powo­jen­ny podział Euro­py powo­do­wał kolej­ne fale uchodźstwa. 

W histo­rii naj­now­szej pierw­sza kon­fron­ta­cja ze zja­wi­skiem maso­wej migra­cji była wyni­kiem wojen na Bał­ka­nach w latach 90. Wów­czas Wspól­no­ty Euro­pej­skie zaczę­ły inten­syw­niej pra­co­wać nad stwo­rze­niem wspól­nej poli­ty­ki azy­lo­wej. Pierw­sza seria aktów praw­nych powsta­ła w latach 2000–2005. Refor­ma utwo­rzo­nych regu­la­cji zosta­ła ukoń­czo­na w 2013 r., nie­dłu­go przed roz­po­czę­ciem kry­zy­su migra­cyj­ne­go. Sku­tecz­ność instru­men­ta­rium utwo­rzo­ne­go w ramach wspól­ne­go sys­te­mu azy­lo­we­go Unii Euro­pej­skiej jest zatem dopie­ro obec­nie pod­da­wa­na pró­bie. Z tego powo­du kry­zys migra­cyj­ny sta­no­wi wyzwa­nie zarów­no dla mecha­ni­zmów wykształ­co­nych w zakre­sie pra­wa uchodźczego–a sze­rzej dla euro­pej­skie­go sys­te­mu ochro­ny praw człowieka–jak i dla mecha­ni­zmów samej inte­gra­cji europejskiej.

W arty­ku­le autor­ka poszu­ku­je odpo­wie­dzi na pyta­nie, jak tech­no­lo­gie w prak­ty­ce zmie­nia­ją pomoc huma­ni­tar­ną. Tekst dzie­li się na dwie czę­ści: w pierw­szej cha­rak­te­ry­zu­je pod­mio­ty, któ­re udzie­la­ją pomo­cy huma­ni­tar­nej. W dru­giej doko­nu­je prze­glą­du ini­cja­tyw pomo­co­wych wyko­rzy­stu­ją­cych tech­no­lo­gię. Sta­ra się okre­ślić, na któ­re rela­cje w ramach logi­sty­ki pomo­cy huma­ni­tar­nej wpły­wa­ją utwo­rzo­ne apli­ka­cje i narzędzia.

Pod­mio­ta­mi, któ­rych per­spek­ty­wa jest w tym wypad­ku klu­czo­wa, są orga­ni­za­cje poza­rzą­do­we, nie­for­mal­ne oddol­ne ruchy i ini­cja­ty­wy powsta­łe w związ­ku z kry­zy­sem oraz indy­wi­du­al­ni wolon­ta­riu­sze, nie­zwią­za­ni for­mal­nie z żad­ną orga­ni­za­cją. Wyklu­cza zatem per­spek­ty­wę orga­ni­za­cji mię­dzy­rzą­do­wych oraz państw. Opie­ra­jąc się na prze­glą­dzie ini­cja­tyw pomo­co­wych podej­mo­wa­nych w odpo­wie­dzi na jego skut­ki ana­li­zu­je wpływ tech­no­lo­gii na dzia­ła­nia pro­wa­dzo­ne w ramach pro­wa­dzo­nej pomo­cy huma­ni­tar­nej i sta­ra się odpo­wie­dzieć na pyta­nie, czy ska­la zmian pozwa­la wysu­nąć tezę o wykształ­ce­niu się zupeł­nie nowe­go typu pomo­cy huma­ni­tar­nej – e‑pomocy.