REKOMENDACJA: Polskie biotechnologiczne spółki typu spin-off na rynku globalnym

Zapra­sza­my do przyj­rze­nia się stu­diom przy­pad­ków pol­skich bio­tech­no­lo­gicz­nych spół­ek typu spin-off, któ­re stwo­rzy­ły inno­wa­cyj­ny model biz­ne­so­wy wyko­rzy­stu­jąc wła­sny kapi­tał intelektualny.

Pod­da­je­my ana­li­zie deter­mi­nan­ty roz­wo­ju tych spół­ek, ze szcze­gól­nym uwzględ­nie­niem roli źró­deł finan­so­wa­nia, insty­tu­cji wspar­cia przed­się­bior­czo­ści oraz kom­pe­ten­cji kadry zarzą­dza­ją­cej nie­zbęd­nych do komer­cja­li­za­cji wyni­ków badań i ochro­ny wła­sno­ści intelektualnej.

Pod­kre­śla­my, że dzia­łal­ność opar­ta na inno­wa­cjach pro­duk­to­wych w bio­tech­no­lo­gii cha­rak­te­ry­zu­je się wal­ką o talen­ty i kon­cen­tra­cją na kapi­ta­le inte­lek­tu­al­nym, a tak­że wyko­rzy­sty­wa­niem gran­tów w celu finan­so­wa­nia badań.

Zwra­ca­my uwa­gę, że reali­za­cja stra­te­gii „Go Glo­bal” w bran­ży bio­tech­no­lo­gicz­nej wyma­ga od spół­ek typu spin-off uwzględ­nie­nia zewnętrz­nych uwa­run­ko­wań funk­cjo­no­wa­nia orga­ni­za­cji i dosto­so­wa­nia mode­lu biz­ne­so­we­go do realiów funk­cjo­no­wa­nia ryn­ku, na któ­rym fir­ma zamie­rza konkurować.

Wnio­ski z dys­ku­sji po wykładzie:
Sty­mu­lo­wa­nie przed­się­bior­czo­ści i two­rze­nie warun­ków dla roz­wo­ju mikro­przed­się­biorstw nabie­ra szcze­gól­ne­go zna­cze­nia w związ­ku z prze­dłu­ża­ją­cym się kry­zy­sem finan­so­wym, nie­wy­ko­rzy­sta­nym poten­cja­łem inno­wa­cyj­no­ści pol­skiej gospo­dar­ki w obsza­rze bio­tech­no­lo­gii oraz rosną­cym bez­ro­bo­ciem wśród absol­wen­tów szkół wyż­szych. Two­rze­nie spół­ek typu start-up, nowych inno­wa­cyj­nych przed­się­biorstw pro­wa­dzo­nych przez kre­atyw­nych, dobrze wykształ­co­nych ludzi, któ­rzy rozu­mie­ją rolę ryn­ku i ana­li­zy ryzy­ka, pra­wa podat­ko­we­go i rachun­ko­wo­ści w efek­tyw­nym pro­wa­dze­niu dzia­łal­no­ści gospo­dar­czej i któ­rzy dys­po­nu­ją przed­się­bior­czy­mi kom­pe­ten­cja­mi nie­zbęd­ny­mi do two­rze­nia war­to­ści poprzez komer­cja­li­za­cję wyni­ków inno­wa­cyj­nych badań, jest nie­zbęd­ne dla trwa­łe­go wzro­stu gospo­dar­cze­go opar­te­go na inno­wa­cyj­no­ści i doskonałości.

Reko­men­da­cje dla stu­den­tów i wykładowców:
Doświad­cze­nia mię­dzy­na­ro­do­we doty­czą­ce kształ­ce­nia mło­dych inno­wa­cyj­nych przed­się­bior­ców, zwłasz­cza ame­ry­kań­skie z MIT (Mas­sa­chu­setts Insti­tu­te of Tech­no­lo­gy) oraz szwedz­kie (Chal­mers Uni­ver­si­ty of Tech­no­lo­gy) potwier­dza­ją potrze­bę kształ­ce­nia w zakre­sie przed­się­bior­czo­ści w ramach pro­gra­mów stu­diów poli­tech­nicz­nych i na kie­run­kach ści­słych. Dla przy­szłe­go przed­się­bior­cy, któ­ry chce roz­po­cząć dzia­łal­ność typu spin-off, waż­ne jest, by rozu­miał rolę ryn­ku i ana­li­zy ryzy­ka, pra­wa podat­ko­we­go i rachun­ko­wo­ści dla sku­tecz­ne­go pro­wa­dze­nia dzia­łal­no­ści gospo­dar­czej. Oka­zu­je się, że jeśli stu­den­ci kie­run­ków ści­słych wyko­rzy­stu­ją­cy wła­sne pra­ce badaw­czo-roz­wo­jo­we zosta­ną wzbo­ga­ce­ni o wie­dzę z zakre­su uru­cha­mia­nia nowe­go biz­ne­su, to będą oni mie­li znacz­nie więk­sze szan­se na suk­ces niż absol­wen­ci kie­run­ków eko­no­micz­nych. Roz­sze­rze­nie klu­czo­wych kom­pe­ten­cji przed­się­bior­czych stu­den­tów jest istot­ne, ponie­waż zwięk­sza ich goto­wość do podej­mo­wa­nia ryzy­ka i umie­jęt­ność wcie­la­nia pomy­słów w życie, a tak­że zdol­ność do pla­no­wa­nia i kie­ro­wa­nia przed­się­wzię­cia­mi i pro­jek­ta­mi na glo­bal­nym ryn­ku. Wyni­ka stąd, że war­to włą­czać edu­ka­cję doty­czą­cą przed­się­bior­czo­ści do pro­gra­mu kształ­ce­nia na kie­run­kach bio­tech­no­lo­gicz­nych. Ten wnio­sek moż­na zapew­ne roz­sze­rzyć tak­że na inne kie­run­ki ści­słe.

Reko­men­da­cje dla spółek:
Dla prze­trwa­nia i roz­wo­ju przed­się­biorstw nie­zbęd­ne są sze­ro­ko rozu­mia­ne inno­wa­cje doty­czą­ce nie tyl­ko do pro­duk­tów i tech­no­lo­gii, ale rów­nież stra­te­gii oraz mode­lu biznesowego.
Teza ta doty­czy tak­że spół­ek typu spin-off, któ­rych powsta­nie wią­że się zwy­kle z opra­co­wa­niem jakiejś inno­wa­cji, ale wej­ście na rynek, roz­wój i prze­trwa­nie w warun­kach glo­bal­nej kon­ku­ren­cji zale­ży już od docho­do­wo­ści i kon­struk­cji mode­lu biznesowego.
Opi­sa­nie kon­cep­cji two­rze­nia war­to­ści przy uży­ciu mode­lu biz­ne­so­we­go jest szcze­gól­nie istot­ne dla spół­ek w fazie start-up, któ­re muszą usta­lić stra­te­gię dzia­ła­nia oraz prze­ko­nać do niej inwe­sto­rów w zaląż­ko­wej fazie funk­cjo­no­wa­nia spół­ki.
Model biz­ne­so­wy okre­śla spo­sób, w jaki przed­się­bior­stwo dostar­cza war­tość dla klien­tów, skła­nia ich do zapła­ty za nią oraz prze­kształ­ca te płat­no­ści w zysk. Model biz­ne­so­wy powi­nien być uję­ty w jak naj­bar­dziej zro­zu­mia­łej for­mie. Waru­nek ten speł­nia sto­so­wa­ne w naszej ana­li­zie narzę­dzie zapro­jek­to­wa­ne przez Ale­xan­dra Oster­wal­de­ra, któ­re nazwa­ne zosta­ło kan­wą mode­lu biz­ne­so­we­go (ang. busi­ness model canvas). Jak wyni­ka z bada­nia bio­tech­no­lo­gicz­nych spół­ek typu spin-off, sku­tecz­ność wpro­wa­dze­nia na rynek nawet bar­dzo inno­wa­cyj­ne­go pro­duk­tu zale­ży od uwzględ­nie­nia wszyst­kich ele­men­tów mode­lu biz­ne­so­we­go.
Nale­żą do nich: pro­po­zy­cja war­to­ści, klu­czo­we dzia­ła­nia, klu­czo­wi part­ne­rzy, klu­czo­we zaso­by, seg­men­ty klien­tów, kana­ły dys­try­bu­cji, rela­cje z klien­ta­mi, stru­mie­nie przy­cho­dów i struk­tu­ra kosztów.

Reko­men­da­cje dla insty­tu­cji wspie­ra­ją­cych roz­wój inno­wa­cyj­no­ści i przedsiębiorczości:
Pro­wa­dze­nie dzia­łal­no­ści gospo­dar­czej w Pol­sce jest dość skom­pli­ko­wa­ne ze wzglę­du na zmien­ność prze­pi­sów pra­wa, nie­sta­bil­ność i nie­jed­no­znacz­ność prze­pi­sów podat­ko­wych oraz potrze­bę wnio­sko­wa­nia o ich indy­wi­du­al­ne inter­pre­ta­cje. Nale­ży zda­wać sobie spra­wę, że rów­nież podat­ki nało­żo­ne na przed­się­bior­ców, koszt kre­dy­tu (dłu­gu), dostęp­ność zewnętrz­nych źró­deł finan­so­wa­nia, ogra­ni­cze­nia impor­tu z kra­jów spo­za UE, itp. wpły­wa­ją na ogra­ni­cze­nia roz­wo­ju przed­się­bior­czo­ści. Przy­ję­te kie­run­ki poli­ty­ki kra­ju oraz regu­la­cji praw­nych pro­wa­dze­nia dzia­łal­no­ści gospo­dar­czej mogą sty­mu­lo­wać lub hamo­wać roz­wój przedsiębiorczości.

Anna Bia­łek-Jawor­ska, Rena­ta Gabryelczyk