Facebook Twitter Instagram Linkedin Youtube

PHARMARANK

Ranking firm farmaceutycznych 

Wej­ście do aplikacji

PharmaRank to pilotażowy projekt stworzony przez DELab UW we współpracy z PZPPF, który umożliwia tworzenie rankingów gospodarczych dla firm sektora farmaceutycznego. 

Narzędzie PharmaRank pozwala porównywać polskich producentów produktów farmaceutycznych według ich znaczenia dla krajowej gospodarki dzięki wykorzystaniu algorytmu klasyfikującego. 

FUNKCJE PHARMARANK

Phar­ma­Rank funk­cjo­nu­je w for­mie inte­rak­tyw­nej apli­ka­cji umożliwiającej:

  • pro­wa­dze­nie w cza­sie rze­czy­wi­stym symu­la­cji dla róż­nych wskaźników
  • dosto­so­wy­wa­nie war­to­ści wag dla poszcze­gól­nych wskaźników
  • doko­ny­wa­nie ela­stycz­nych porów­nań poszcze­gól­nych firm

Phar­ma­Rank posia­da funk­cje pozwa­la­ją­ce na:

  • gene­ro­wa­nie tabel w opar­ciu o wybra­ne kry­te­ria i zde­fi­nio­wa­ne przez użyt­kow­ni­ka sor­to­wa­nie – np. porów­na­nie topo­wych firm według zna­cze­nia dla pol­skie­go ryn­ku pra­cy, czy gene­ro­wa­nie tabel poka­zu­ją­cych fir­my naj­bar­dziej zbli­żo­ne pod kątem eks­por­tu netto
  • kla­sy­fi­ko­wa­nie firm far­ma­ceu­tycz­nych według przy­ję­tych wskaź­ni­ków – wyni­kiem jest podział firm na pięć seg­men­tów (A‑E) zgod­nie z pro­po­zy­cją wysu­nię­tą przez admi­ni­stra­cję rządową
  • two­rze­nie inte­rak­tyw­nych wykre­sów zmia­ny w cza­sie poszcze­gól­nych wskaźników
  • wstęp­ną wizu­ali­za­cję algo­ryt­mu dzie­lą­ce­go fir­my na segmenty
Wykres objaśniający

KATEGORIE W PHARMARANK 

Wykres objaśniający

Kate­go­rie dobra­no na pod­sta­wie ana­liz makro­eko­no­micz­nych DELab UW wpły­wu sek­to­ra far­ma­ceu­tycz­ne­go na gospo­dar­kę. Dodat­ko­wo rezul­ta­ty badań zesta­wio­no z mikro­eko­no­micz­ną ana­li­zą firm nale­żą­cych do sektora.Dobór kate­go­rii powstał w opar­ciu o bada­nia wpły­wu sek­to­ra far­ma­ceu­tycz­ne­go na gospodarkę.

Dobór kate­go­rii wpły­wu może być zmie­nio­ny i zale­ży od dostęp­no­ści samych danych na pozio­mie przed­się­biorstw. Apli­ka­cja pozwa­la na wpro­wa­dza­nie szer­sze­go lub inne­go zbio­ru kate­go­rii. W ten spo­sób zmie­nia­ją się zarów­no wyni­ki ran­kin­gu, jak i przy­po­rząd­ko­wa­nie firm do kate­go­rii (od A do E). Domyśl­nie narzę­dzie uwzględ­nia pięć kate­go­rii wpły­wu (sprze­daż, inwe­sty­cje, podat­ki, wyna­gro­dze­nia, eks­port netto).

Dla speł­nie­nia kry­te­rium pod­sta­wo­wej porów­ny­wal­no­ści dane pocho­dzą przede wszyst­kim z bilan­su przed­się­biorstw. Ich źró­dłem są połą­czo­ne bazy wywia­dow­ni gospo­dar­czych Bizno­de i Info­Cre­dit. W przy­pad­ku bra­ku danych, fir­my człon­kow­skie PZPPF mia­ły moż­li­wość uzu­peł­nie­nia bazy w celu popra­wy porów­ny­wal­no­ści poszcze­gól­nych kate­go­rii. Pro­ces aktu­ali­za­cji danych może być kon­ty­nu­owa­ny w zależ­no­ści od potrzeb.

  • Wybór kate­go­rii speł­nia dodat­ko­wo nastę­pu­ją­ce warunki:

    • pro­sta defi­ni­cja – kate­go­ria powin­na być pro­sta i możliwa do poli­cze­nia przez przedsiębiorstwa w celu m.in. uniknięcia dodat­ko­wych kosztów transakcyjnych,
    • zrozumiałość – kate­go­ria powin­na być zro­zu­mia­ła zarówno dla przedsiębiorstw, jak i admi­ni­stra­cji publicznej,
    • audytowalność – kate­go­ria powin­na być możliwa do łatwej weryfikacji.
METODOLOGIA WYBORU KATEGORII I WAG 
Zobacz wię­cej

DOSTOSOWYWANIE WAG DLA WYBRANYCH KATEGORII

Wykres objaśniający

W apli­ka­cji dostęp­ny jest szer­szy zbiór kate­go­rii, któ­re moż­na wybrać za pomo­cą przy­ci­sku “Wybierz kate­go­rie do analizy”.

Przy­kła­do­wo: jeśli przy­dzie­li­my wagi np. 1, 2, 1, 3, 4 to wynik będzie wska­zy­wać na rela­tyw­ną wagę poszcze­gól­nych kate­go­rii. Dru­ga kate­go­ria jest dwa razy bar­dziej istot­na od pierw­szej, a czwar­ta 3 razy bar­dziej istot­na od pierw­szej, zaś pierw­sza i trze­cia są rów­nie istotne.

Wyni­ki są nor­ma­li­zo­wa­ne poprzez odnie­sie­nie war­to­ści wystę­pu­ją­cych w poszcze­gól­nych fir­mach do war­to­ści mak­sy­mal­nej w sek­to­rze i pier­wiast­ko­wa­nie, przy zmia­nie war­to­ści ujem­nych (lub bra­ku danych) do zera.

Pod­sta­wo­wy wskaź­nik przyj­mu­je war­tość dla poszcze­gól­nych kate­go­rii od 0 do 100%. Jeśli mak­sy­mal­na war­tość w danej kate­go­rii wyno­si 10 tys. a wynik inte­re­su­ją­cej nas fir­my 2,5 tys., to otrzy­mu­je­my wynik 50% (pier­wia­stek z 2,5 tys. podzie­lo­ny przez pier­wia­stek z 10 tys.).

JAK OTRZYMUJEMY WYNIK KOŃCOWY? 

By otrzy­mać koń­co­wy wynik, war­to­ści poszcze­gól­nych kate­go­rii są mno­żo­ne przez wagę dla dane­go wskaź­ni­ka, a następ­nie dzie­lo­ne przez sumę wag wskaź­ni­ków (w naszym przy­kła­dzie: 11). W efek­cie wynik mak­sy­mal­nie może mieć war­tość 100%.

Kla­sy­fi­ka­cja firm opie­ra się na wzorze:

Wzór objaśniający

gdzie: w_n: waga n‑tego wskaź­ni­ka, k – licz­ba wskaź­ni­ków, i_n – war­tość wskaź­ni­ka n‑tej fir­my, i_n max – mak­sy­mal­na war­tość wskaź­ni­ka osią­gnię­ta w sek­to­rze (we wszyst­kich latach).

Przy­po­rząd­ko­wa­nie do kate­go­rii odby­wa się na pod­sta­wie wpi­sa­nych przez użyt­kow­ni­ka wag – domyśl­nie jest to mini­mum 40% dla kate­go­rii A, 20% dla B, 10% dla C, 5% dla D. Fir­my poni­żej 5% otrzy­mu­ją kate­go­rię E. W apli­ka­cji moż­na wybrać dane dla lat 2012–2016, a tak­że – w osob­nej zakład­ce – 5‑letnią i 3‑letnią (2014–2016) śred­nią dla poszcze­gól­nych firm.

METODOLOGIA WYBORU KATEGORII I WAG 

Tło makroekonomiczne
Uwzględ­nia­jąc łącz­nie efek­ty bez­po­śred­nie, pośred­nie i docho­do­we sek­tor far­ma­ceu­tycz­ny przy­czy­nił się w 2013 r. w Pol­sce do wytwo­rze­nia PKB o war­to­ści ponad 15 mld zł (ok. 1% PKB), utrzy­ma­nia ponad 100 tysię­cy miejsc pra­cy (przy bez­po­śred­nim zatrud­nie­niu na pozio­mie 22 tys. osób) oraz zapew­nie­nia wpły­wów budże­to­wych w wyso­ko­ści ok. 2,4 mld zł. Sek­tor far­ma­ceu­tycz­ny istot­nie wpły­wa rów­nież na inno­wa­cyj­ność pol­skiej gospo­dar­ki, gene­ru­jąc 7% łącz­nych wydat­ków na bada­nia i rozwój. 
Wpływ sek­to­ra far­ma­ceu­tycz­ne­go na PKB 
Wykres objaśniający
Źró­dło: Opra­co­wa­nie wła­sne na pod­sta­wie danych PZPPF i wywia­dow­ni gospo­dar­czych: Bisno­de i Infocredit. 

Sek­tor far­ma­ceu­tycz­ny na tle pol­skiej gospo­dar­ki cha­rak­te­ry­zu­je się wyso­ki­mi wydat­ka­mi na dzia­łal­ność badaw­czo-roz­wo­jo­wą. Cał­ko­wi­ta suma war­to­ści nie­ma­te­rial­nych i praw­nych oraz rze­czo­wych akty­wów trwa­łych wzra­sta­ła we wszyst­kich ana­li­zo­wa­nych okre­sach. Kwo­to­wo nakła­dy na bada­nia i roz­wój oraz inwe­sty­cyj­ne są zdo­mi­no­wa­ne przez duże spół­ki. Pro­cen­to­wo w sto­sun­ku do przy­cho­dów wyróż­nia­ją się duże spół­ki z pol­skim kapi­ta­łem, któ­re rów­nież naj­bar­dziej zwięk­szy­ły war­tość rze­czo­wych akty­wów trwa­łych i war­to­ści nie­ma­te­rial­nych i prawnych.

Sek­tor oddzia­łu­je na PKB poprzez inwe­sty­cje, eks­port i kon­sump­cję. Wiel­kość tej reak­cji zosta­ła przed­sta­wio­na w tabeli.

Inter­pre­ta­cja: Wzrost wydat­ków inwe­sty­cyj­nych (ogó­łem w cenach naby­cia) o 1 zł spo­wo­du­je wzrost PKB o 0,6117 zł. Z cze­go o 0,017 zł wzro­sną podat­ki od pro­duk­tów, o 0,2065 zł kosz­ty zwią­za­ne z zatrud­nie­niem itp. Wzrost wydat­ków inwe­sty­cyj­nych o 1 mln PLN spo­wo­du­je wzrost licz­by pra­cu­ją­cych o 4,83 osoby.

Mnoż­ni­ki makro­eko­no­micz­ne – kolum­ny pre­zen­tu­ją impuls (przy wzro­ście o 1 PLN), wier­sze – war­tość reak­cji poszcze­gól­nych kategorii 
Tabela objaśniająca

Główne kanały wpływu 

Oce­na wpły­wu na gospo­dar­kę na pozio­mie przed­się­bior­stwa wyma­ga odmien­nej meto­do­lo­gii niż sto­so­wa­na przez podej­ście makro­eko­no­micz­ne. Wyko­rzy­stu­jąc obec­ną spra­woz­daw­czość spół­ek kapi­ta­ło­wych moż­li­we jest dokład­niej­sze ana­li­zo­wa­nie jedy­nie efek­tów bez­po­śred­nich, gdyż bada­nie efek­tów pośred­nich i docho­do­wych jest wyko­nal­ne w ramach ana­li­zy sie­cio­wej całe­go eko­sys­te­mu gospodarczego.

Na potrze­by Phar­ma­Rank wybra­no pro­ro­zwo­jo­we kate­go­rie: eks­port, inwe­sty­cje sprze­daż (zasy­mu­lo­wa­ną przez wydat­ki kon­sump­cyj­ne). Dodat­ko­wo uwzględ­nio­no powią­za­ne z  nimi wyj­ścio­we kate­go­rie kosz­tów zatrud­nie­nia i podat­ków od przed­się­biorstw.

SPRZEDAŻ

Naj­prost­szą meto­dą pomia­ru wpły­wu dane­go pod­mio­tu do PKB opar­tą na danych ze spra­woz­da­nia finan­so­we­go jest wiel­kość sprze­da­ży. War­to zauwa­żyć, że w sek­to­rze far­ma­ceu­tycz­nym w Pol­sce ist­nie­je istot­na domi­na­cja naj­więk­szych pod­mio­tów. Przy czym moż­na rów­nież spoj­rzeć na ten kanał wpły­wu sze­rzej. Czę­sto pod­kre­śla­ne jest zna­cze­nie nie samej wiel­ko­ści PKB dla dane­go kra­ju, ale tem­pa jego wzro­stu. W wie­lu wypad­kach to nie zamoż­ność gospo­dar­ki decy­du­je o sta­bi­li­za­cji makro­eko­no­micz­nej, ale wła­śnie zmia­ny w wiel­ko­ści pro­duk­cji. W związ­ku z powyż­szym alter­na­tyw­nie jako wskaź­nik finan­so­wy opi­su­ją­cy wpływ na gospo­dar­kę kra­ju wyko­rzy­sta­no dyna­mi­kę zmian wiel­ko­ści sprze­da­ży przed­się­biorstw. W przy­pad­ku sprze­da­ży towa­rów i mate­ria­łów jako war­tość refe­ren­cyj­ną mnoż­ni­ka przy­ję­to mnoż­nik wzglę­dem popy­tu final­ne­go na dobra kra­jo­we pocho­dzą­cy z mode­lu prze­pły­wów mię­dzy­ga­łę­zio­wych pol­skiej gospodarki. 
Śred­nia rocz­na sprze­daż w latach 2014–2016

EKSPORT NETTO

Fir­my gene­ru­ją­ce naj­więk­sze nad­wyż­ki i defi­cy­ty han­dlo­we (śred­nia dla lat 2014–2016, tys. zł) 

Eks­port net­to jest jed­ną z głow­nych skła­do­wych PKB (poza kon­sump­cją, wydat­ka­mi rzą­do­wy­mi i inwe­sty­cja­mi). Cha­rak­te­ry­stycz­ną cechą sek­to­ra far­ma­ceu­tycz­ne­go jest jego wyso­ka impor­to­chłon­ność i gene­ro­wa­nie defi­cy­tu handlowego.

Stra­te­gia na rzecz Odpo­wie­dzial­ne­go Roz­wo­ju (SOR) wska­zu­je na eks­pan­sję zagra­nicz­ną jako na jeden z głównych obszarów stra­te­gicz­nych. Uwzględnienie tego obsza­ru jest możliwe poprzez mie­rze­nie przychodów ze sprzedaży na eksport.

Jednocześnie SOR podkreśla konieczność wspie­ra­nia przedsiębiorstw tworzących wyso­ką wartość doda­ną. W celu uwzględnienia wartości doda­nej kre­owa­nej w gospo­dar­ce koniecz­ne jest uwzględnienie wartości zakupów z impor­tu jako pomniejszającej wartość pro­duk­cji kra­jo­wej. Możliwe jest również roz­bu­do­wa­nie wskaźnika w celu odrębnego śledzenia impor­tu surowców, materiałów, półfabrykatów oraz impor­tu towarów, by dokład­niej śledzić wartość dodaną.

Pozwa­la to również na lep­sze uwzględnienie wpły­wu sek­to­ra na PKB, którego ele­men­tem jest eks­port net­to (wartość eks­por­tu pomniej­szo­na o wartość impor­tu dla całej gospodarki).

PODATKI

Spół­ki sek­to­ra far­ma­ceu­tycz­ne­go wyka­zu­ją rocz­nie łącz­nie 244 mln zł podat­ku docho­do­we­go. War­to zazna­czyć, że spół­ki z kapi­ta­łem pol­skim zna­czą­co na prze­strze­ni ana­li­zo­wa­nych lat zwięk­szy­ły swo­ją kon­try­bu­cję do bazy podatkowej.

Kon­try­bu­cję firm sek­to­ra far­ma­ceu­tycz­ne­go do bazy podat­ko­wej rozważamy na pod­sta­wie podat­ku CIT. Poda­tek PIT odpro­wa­dza­ny przez spółki w imie­niu pracowników również kon­try­bu­uje do bazy podat­ko­wej, jed­nak ze względu na jego współliniowość z wysokością kosztów wyna­gro­dzeń jego uwzględnienie powo­do­wa­ło­by podwójne pre­mio­wa­nie spółek za ilość pracowników.

Mie­rze­nie wysokości wyka­za­ne­go podat­ku od osób praw­nych pozwa­la na uwzględnienie spe­cy­fi­ki spółek ze spe­cjal­nych stref eko­no­micz­nych. Poprzez usta­le­nie odpo­wied­nich wag dla wskaźników związanych z podat­kiem CIT i wskaźników związanych z inwe­sty­cja­mi możliwe będzie uwzględnienie wydajności sto­so­wa­nych poli­tyk zachęt podatkowych.

Fir­my gene­ru­ją­ce naj­więk­sze nad­wyż­ki i defi­cy­ty han­dlo­we (śred­nia dla lat 2014–2016, tys. zł) 
Śred­nia rocz­na war­tość podat­ku docho­do­we­go pła­co­ne­go przez fir­my sek­to­ra far­ma­ceu­tycz­ne­go (w latach 2014–2016)

WYNAGRODZENIA

Śred­ni rocz­ny koszt wyna­gro­dzeń (lata 2014–2016)
Fir­my gene­ru­ją­ce naj­więk­sze nad­wyż­ki i defi­cy­ty han­dlo­we (śred­nia dla lat 2014–2016, tys. zł) 

Naj­lep­szym mier­ni­kiem bez­po­śred­nie­go wpły­wu dzia­łal­no­ści przed­się­bior­stwa na gospo­dar­kę poprzez kanał zatrud­nie­nia jest poziom kosz­tów zwią­za­nych z wyna­gro­dze­nia­mi. Nie­ste­ty Usta­wa o rachun­ko­wo­ści (UoR) dopusz­cza spo­rzą­dza­nie rachun­ku zysków i strat w dwóch warian­tach: kal­ku­la­cyj­nym i porów­naw­czym. Jedy­nie wariant porów­naw­czy wyod­ręb­nia w kosz­tach dzia­łal­no­ści ope­ra­cyj­nej kosz­ty wyna­gro­dzeń oraz ubez­pie­czeń spo­łecz­nych i innych świadczeń.

Sek­tor far­ma­ceu­tycz­ny zatrud­nia przeciętnie wyżej wykwa­li­fi­ko­wa­nych i wyżej opła­ca­nych pracowników. Dodat­ko­wo wspie­ra two­rze­nie i rozwój kapi­ta­łu ludz­kie­go i spo­łecz­ne­go stanowiących obszar wpływający na osiągnięcie celów SOR.

W celu sil­niej­sze­go pro­mo­wa­nia inwe­sty­cji w kapi­tał ludz­ki ist­nie­je możliwość wyod­ręb­nie­nie wskaźnika ogra­ni­cza­ją­ce­go się do pracowników z wyższym wykształ­ce­niem lub z tytu­łem co naj­mniej doktora.

Uwzględnienie skła­dek na ubez­pie­cze­nie spo­łecz­ne dodat­ko­wo pre­miu­je przedsiębiorstwa nie wykorzystujące w swo­jej działalności tzw. „umów śmieciowych” (zmien­na dodat­ko­wa do wybo­ru w PharmaRank).

Dobór wag

Kie­ru­jąc się tymi zasa­da­mi, do pod­sta­wo­wych kana­łów wpły­wu przy­po­rząd­ko­wa­ne zosta­ły nastę­pu­ją­ce kategorie: 
Tabela objaśniająca

Meto­do­lo­gia przy­pi­sa­nia wag powsta­ła na pod­sta­wie bada­nia DELab UW (2017). War­to­ści wag pocho­dzą ze znor­ma­li­zo­wa­nia mnoż­ni­ków poszcze­gól­nych kana­łów wpły­wu. Dla kana­łów wpły­wu wyzna­czo­ne zosta­ły znor­ma­li­zo­wa­ne prze­dzia­ły war­to­ści. Waga kate­go­rii to udział w sumie środ­ków prze­dzia­łów poszcze­gól­nych mnoż­ni­ków prze­mno­żo­ny przez 100. Ana­li­za kana­łów wpły­wu powsta­ła w opar­ciu o:

  • model NBP NECMOD: makro­eko­no­me­trycz­ny model, wielorównaniowy model odzwierciedlający struk­tu­rę pol­skiej gospo­dar­ki oraz jej powiązania z gospo­dar­ką światową,
  • oraz bada­nia makro­eko­no­micz­ne NBP (por. źró­dła rekomendacji).

Co dalej?

Ran­king daje moż­li­wość ela­stycz­ne­go uwzględ­nia­nia dodat­ko­wych kate­go­rii. Uję­cie war­to­ści pro­duk­cji che­micz­nej i bio­che­micz­nej, uwzględ­nie­nie bez­po­śred­nich war­to­ści sprze­da­ży leków speł­nia­ją­cych regu­ły pocho­dze­nia pro­duk­tu pol­skie­go (dane obec­nie nie­do­stęp­ne) oraz wyklu­cze­nie z ran­kin­gu przed­się­biorstw, w przy­pad­ku któ­rych war­tość impor­tu do sprze­da­ży prze­kra­cza 35%, pozwo­li­ło­by na dokład­niej­sze osza­co­wa­nie fak­tycz­ne­go zna­cze­nia danej fir­my far­ma­ceu­tycz­nej dla pol­skiej gospodarki.

W przy­pad­ku zain­te­re­so­wa­nia admi­ni­stra­cji rzą­do­wej apli­ka­cją Phar­ma­Rank moż­li­we będzie jej dal­sze roz­wi­ja­nie i jesz­cze dokład­niej­sze odwzo­ro­wa­nie rze­czy­wi­ste­go wpły­wu poszcze­gól­nych firm na pol­ską gospodarkę.

Będzie to jed­nak wyma­ga­ło obję­cia wszyst­kich firm z sek­to­ra far­ma­ceu­tycz­ne­go obo­wiąz­kiem spra­woz­daw­czym. Wskaź­ni­ki umoż­li­wia­ją­ce bar­dziej szcze­gó­ło­wą ana­li­zę makro­eko­no­micz­ne­go wpły­wu poszcze­gól­nych firm far­ma­ceu­tycz­nych opi­sa­ne są szcze­gó­ło­wo w pre­zen­ta­cji DELab UW (2017).

Opar­cie ana­li­zy na bar­dziej szcze­gó­ło­wych danych pozwo­li na wyko­rzy­sta­nie bar­dziej zaawan­so­wa­nych metod para­me­try­za­cyj­nych. Do wyszu­ki­wa­nia podob­nych firm i przy­pi­sy­wa­nia ich do poszcze­gól­nych seg­men­tów wyko­rzy­sta­ne zosta­ną tech­ni­ki Machi­ne Lear­ning (algo­ryt­my klastrujące).

Wej­ście do aplikacji

ŹRÓDŁA REKOMENDACJI

DELab UW (2015). Makro­eko­no­micz­ne aspek­ty zna­cze­nia sek­to­ra far­ma­ceu­tycz­ne­go dla pol­skiej gospodarki. 

DELab UW (2017). Kon­cep­cja pomia­ru zna­cze­nia firm far­ma­ceu­tycz­nych w pol­skiej gospo­dar­ce.

NBP (2009). The new macro­eco­no­me­tric model of the Polish eco­no­my. Wor­king Paper, 62.

NBP (2010a). Reesty­ma­cja kwar­tal­ne­go mode­lu gospo­dar­ki pol­skiej NECMOD. 

NBP (2010b). Mnożnik wydatków państwowych i sza­cun­ki jego wielkości dla Pol­ski. „Mate­ria­ły i Stu­dia”, 246.

NBP (2012a). Reesty­ma­cja kwar­tal­ne­go mode­lu gospo­dar­ki pol­skiej NECMOD.

NBP (2012b). Fiscal mul­ti­pliers and fac­tors of growth in Poland and the Czech Repu­blic in 2009. Wor­king Paper, 117.

NBP (2015). Mnożniki skal­ne w mode­lu z ogra­ni­cze­nia­mi kre­dy­to­wy­mi.  „Mate­ria­ły i stu­dia”, 318.

Subskrybuj newsletter DELab UW

Bądź na bieżąco z aktualnościami

Otwórz formularz

Kontakt

Obserwuj nas

Facebook Twitter Instagram Linkedin Youtube

Menu

Menu

COPYRIGHT © 2024 DELAB

Scroll to Top