Does Online Dating Challenge Gendered Marital Practices?

Abs­trakt wystąpienia:

„Uma­wia­nie się na rand­ki onli­ne za pośred­nic­twem stron inter­ne­to­wych, mobil­nych apli­ka­cji lub ser­wi­sów spo­łecz­no­ścio­wych jest obec­nie zarów­no powszech­ne, jak i spo­łecz­nie apro­bo­wa­ne (Berg­ström 2012; Smith 2016). W nie­któ­rych kon­tek­stach (np. w Sta­nach Zjed­no­czo­nych) sta­ło się nawet wio­dą­cym spo­so­bem pozna­wa­nia part­ne­rów (Rosen­feld et al. 2019). Naukow­cy spo­łecz­ni wska­zy­wa­li już na nie­któ­re zmia­ny spo­łecz­ne, wywo­ła­nych przez rand­ki onli­ne. Na przy­kład dopa­so­wa­ne przez inter­net pary hete­ro­sek­su­al­ne doświad­cza­ją szyb­sze­go przej­ścia do mał­żeń­stwa (Rosen­feld 2017) i wyka­zu­ją mniej­szą homo­ga­mię pod wzglę­dem pocho­dze­nia spo­łecz­no-demo­gra­ficz­ne­go (Potar­ca 2017, 2020; Tho­mas 2019). Dodat­ko­wą, choć jak dotąd nie­zba­da­ną, ocze­ki­wa­ną zmia­ną jest zakwe­stio­no­wa­nie prak­tyk zwią­za­nych z rela­cja­mi mię­dzy płcia­mi (Har­dey 2002). Pomi­mo postę­pów w edu­ka­cji kobiet, ich aktyw­no­ści zawo­do­wej i zdol­no­ści do zara­bia­nia (England et al. 2020) oraz nie­mal powszech­nych pre­fe­ren­cji w kie­run­ku rów­ne­go podzia­łu prac domo­wych (Auspurg et al. 2017), kobie­ty wciąż wyko­nu­ją wię­cej domo­wych obo­wiąz­ków niż męż­czyź­ni (Geist i Rup­pan­ner 2018; Hu 2019).

Dzię­ki swo­im uni­kal­nym cechom (np. więk­szy zestaw wybo­ru, warun­ki ano­ni­mo­wo­ści, dopa­so­wa­nie zgod­no­ści), rand­ki onli­ne mogą pozwo­lić jed­nost­kom, zwłasz­cza kobie­tom, na lep­sze nego­cjo­wa­nie skryp­tów rand­ko­wych i poten­cjal­nie omi­nię­cie nor­ma­tyw­nych ocze­ki­wań doty­czą­cych związ­ków, w któ­rych part­ner­ki pono­szą cię­żar prac domo­wych. W prze­strze­ni, któ­ra pozwa­la na bar­dziej pre­cy­zyj­ne wybo­ry, jed­nost­ki mogą odrzu­cić kon­wen­cjo­nal­ne nor­my płcio­we, sta­ra­jąc się zbu­do­wać intym­ność poza spo­łecz­nie usank­cjo­no­wa­ny­mi prak­ty­ka­mi. Dostar­cza­jąc wię­cej infor­ma­cji o poten­cjal­nych kan­dy­da­tach niż jest to zazwy­czaj moż­li­we w kon­tek­ście spo­tkań twa­rzą w twarz, rynek inter­ne­to­wy może stać się prze­strze­nią part­ner­ską, w któ­rej kobie­ty wybie­ra­ją męż­czyzn ze wzglę­dów poza­eko­no­micz­nych (Press 2004), takich jak dobre umie­jęt­no­ści komu­ni­ka­cyj­ne lub zdol­ność do zapew­nie­nia wspar­cia emo­cjo­nal­ne­go (Law­son i Leck 2006). Bio­rąc pod uwa­gę zwią­zek mię­dzy wyso­kim pozio­mem intym­no­ści emo­cjo­nal­nej i jako­ścią komu­ni­ka­cji w part­ner­stwie z jed­nej stro­ny, a rów­nym podzia­łem obo­wiąz­ków domo­wych z dru­giej (Carl­son i in. 2020; Kom­ter 1989), w rezul­ta­cie oso­by uma­wia­ją­ce się w sie­ci na rand­ki two­rzy­ły­by bar­dziej ega­li­tar­ne związ­ki niż oso­by wybie­ra­ją­ce part­ne­rów w kon­wen­cjo­nal­ny sposób.

Aby prze­te­sto­wać tę hipo­te­zę, w bada­niu wyko­rzy­sta­no aktu­al­ne dane pane­lo­we doty­czą­ce doro­słych mał­żeństw (N = 2 243 oso­by, n = 6 418 obser­wa­cji) z Nie­miec – fale pair­fam I‑XI (2008–2019) – i spraw­dzo­no zwią­zek mię­dzy kon­tek­stem spo­tka­nia a praw­do­po­do­bień­stwem zaan­ga­żo­wa­nia się w ega­li­tar­ny podział prac domo­wych w prze­ci­wień­stwie do tra­dy­cyj­ne­go ukła­du, w któ­rym żona przej­mu­je wszyst­kie lub więk­szość obo­wiąz­ków. W szcze­gól­no­ści bada­my alo­ka­cję wyso­ce gen­de­ro­wych prac domo­wych – zadań tra­dy­cyj­nie wyko­ny­wa­nych przez kobie­ty (Hook 2017). Bada­my rów­nież róż­ni­ce mię­dzy płcia­mi i kla­sa­mi spo­łecz­ny­mi (defi­nio­wa­ne przez poziom wykształ­ce­nia), a tak­że uwzględ­nia­my mecha­ni­zmy homo­ga­mii spo­łecz­nej oraz róż­ne źró­dła selek­tyw­no­ści ran­dek online.

Bada­nie dostar­cza pierw­szych ilo­ścio­wych i repre­zen­ta­tyw­nych dla kra­ju dowo­dów na to, czy rand­ki onli­ne prze­kształ­ca­ją prak­ty­ki mał­żeń­skie opar­te na płci. Zba­da­nie, czy inter­net, jako alter­na­tyw­na prze­strzeń publicz­na poma­ga doro­słym w dekon­struk­cji tra­dy­cyj­nych mode­li rodzi­ny w ogó­le, a w szcze­gól­no­ści asy­me­trycz­nych pod wzglę­dem płci skryp­tów podzia­łu nie­płat­nej pra­cy w mał­żeń­stwie, szcze­gól­nie waż­ne jest na tle zaha­mo­wa­nej rewo­lu­cji gen­de­ro­wej (Cot­ter et al. 2011; England 2010; Gold­sche­ider et al. 2015), w kon­tek­ście utrzy­my­wa­nia się męskie­go żywi­cie­la rodzi­ny oraz mode­lu „jeden i pół zara­bia­ją­ce­go” (Esping-Ander­sen 2018; Hook 2015) oraz w mode­lu, gdzie kobie­ty o wyso­kich zarob­kach czę­sto anga­żu­ją się w zacho­wa­nia kom­pen­su­ją­ce płeć (Pro­cher et al. 2018). Inny­mi sło­wy, sta­ra­my się usta­lić, czy postę­py w rewo­lu­cji cyfro­wej mogą słu­żyć jako narzę­dzia wspie­ra­ją­ce rewo­lu­cję genderową.

Pierw­sze wyni­ki opar­te na mode­lo­wa­niu efek­tów loso­wych wska­zu­ją, że kobie­ty o niż­szym (a nie wyż­szym) wykształ­ce­niu, któ­re pozna­ły swo­je­go part­ne­ra onli­ne, anga­żu­ją się w mniej tra­dy­cyj­ny podział prac domo­wych. Wyni­ki te są w dużej mie­rze zwią­za­ne z selek­tyw­no­ścią (np. pod wzglę­dem war­to­ści płci), ale tak­że, zgod­nie z prze­wi­dy­wa­nia­mi, z lep­szym dopa­so­wa­niem pod wzglę­dem atry­bu­tów emocjonalnych”.