Zapraszamy do przyjrzenia się studiom przypadków polskich biotechnologicznych spółek typu spin-off, które stworzyły innowacyjny model biznesowy wykorzystując własny kapitał intelektualny.
Poddajemy analizie determinanty rozwoju tych spółek, ze szczególnym uwzględnieniem roli źródeł finansowania, instytucji wsparcia przedsiębiorczości oraz kompetencji kadry zarządzającej niezbędnych do komercjalizacji wyników badań i ochrony własności intelektualnej.
Podkreślamy, że działalność oparta na innowacjach produktowych w biotechnologii charakteryzuje się walką o talenty i koncentracją na kapitale intelektualnym, a także wykorzystywaniem grantów w celu finansowania badań.
Zwracamy uwagę, że realizacja strategii „Go Global” w branży biotechnologicznej wymaga od spółek typu spin-off uwzględnienia zewnętrznych uwarunkowań funkcjonowania organizacji i dostosowania modelu biznesowego do realiów funkcjonowania rynku, na którym firma zamierza konkurować.
Wnioski z dyskusji po wykładzie:
Stymulowanie przedsiębiorczości i tworzenie warunków dla rozwoju mikroprzedsiębiorstw nabiera szczególnego znaczenia w związku z przedłużającym się kryzysem finansowym, niewykorzystanym potencjałem innowacyjności polskiej gospodarki w obszarze biotechnologii oraz rosnącym bezrobociem wśród absolwentów szkół wyższych. Tworzenie spółek typu start-up, nowych innowacyjnych przedsiębiorstw prowadzonych przez kreatywnych, dobrze wykształconych ludzi, którzy rozumieją rolę rynku i analizy ryzyka, prawa podatkowego i rachunkowości w efektywnym prowadzeniu działalności gospodarczej i którzy dysponują przedsiębiorczymi kompetencjami niezbędnymi do tworzenia wartości poprzez komercjalizację wyników innowacyjnych badań, jest niezbędne dla trwałego wzrostu gospodarczego opartego na innowacyjności i doskonałości.
Rekomendacje dla studentów i wykładowców:
Doświadczenia międzynarodowe dotyczące kształcenia młodych innowacyjnych przedsiębiorców, zwłaszcza amerykańskie z MIT (Massachusetts Institute of Technology) oraz szwedzkie (Chalmers University of Technology) potwierdzają potrzebę kształcenia w zakresie przedsiębiorczości w ramach programów studiów politechnicznych i na kierunkach ścisłych. Dla przyszłego przedsiębiorcy, który chce rozpocząć działalność typu spin-off, ważne jest, by rozumiał rolę rynku i analizy ryzyka, prawa podatkowego i rachunkowości dla skutecznego prowadzenia działalności gospodarczej. Okazuje się, że jeśli studenci kierunków ścisłych wykorzystujący własne prace badawczo-rozwojowe zostaną wzbogaceni o wiedzę z zakresu uruchamiania nowego biznesu, to będą oni mieli znacznie większe szanse na sukces niż absolwenci kierunków ekonomicznych. Rozszerzenie kluczowych kompetencji przedsiębiorczych studentów jest istotne, ponieważ zwiększa ich gotowość do podejmowania ryzyka i umiejętność wcielania pomysłów w życie, a także zdolność do planowania i kierowania przedsięwzięciami i projektami na globalnym rynku. Wynika stąd, że warto włączać edukację dotyczącą przedsiębiorczości do programu kształcenia na kierunkach biotechnologicznych. Ten wniosek można zapewne rozszerzyć także na inne kierunki ścisłe.
Rekomendacje dla spółek:
Dla przetrwania i rozwoju przedsiębiorstw niezbędne są szeroko rozumiane innowacje dotyczące nie tylko do produktów i technologii, ale również strategii oraz modelu biznesowego.
Teza ta dotyczy także spółek typu spin-off, których powstanie wiąże się zwykle z opracowaniem jakiejś innowacji, ale wejście na rynek, rozwój i przetrwanie w warunkach globalnej konkurencji zależy już od dochodowości i konstrukcji modelu biznesowego.
Opisanie koncepcji tworzenia wartości przy użyciu modelu biznesowego jest szczególnie istotne dla spółek w fazie start-up, które muszą ustalić strategię działania oraz przekonać do niej inwestorów w zalążkowej fazie funkcjonowania spółki.
Model biznesowy określa sposób, w jaki przedsiębiorstwo dostarcza wartość dla klientów, skłania ich do zapłaty za nią oraz przekształca te płatności w zysk. Model biznesowy powinien być ujęty w jak najbardziej zrozumiałej formie. Warunek ten spełnia stosowane w naszej analizie narzędzie zaprojektowane przez Alexandra Osterwaldera, które nazwane zostało kanwą modelu biznesowego (ang. business model canvas). Jak wynika z badania biotechnologicznych spółek typu spin-off, skuteczność wprowadzenia na rynek nawet bardzo innowacyjnego produktu zależy od uwzględnienia wszystkich elementów modelu biznesowego.
Należą do nich: propozycja wartości, kluczowe działania, kluczowi partnerzy, kluczowe zasoby, segmenty klientów, kanały dystrybucji, relacje z klientami, strumienie przychodów i struktura kosztów.
Rekomendacje dla instytucji wspierających rozwój innowacyjności i przedsiębiorczości:
Prowadzenie działalności gospodarczej w Polsce jest dość skomplikowane ze względu na zmienność przepisów prawa, niestabilność i niejednoznaczność przepisów podatkowych oraz potrzebę wnioskowania o ich indywidualne interpretacje. Należy zdawać sobie sprawę, że również podatki nałożone na przedsiębiorców, koszt kredytu (długu), dostępność zewnętrznych źródeł finansowania, ograniczenia importu z krajów spoza UE, itp. wpływają na ograniczenia rozwoju przedsiębiorczości. Przyjęte kierunki polityki kraju oraz regulacji prawnych prowadzenia działalności gospodarczej mogą stymulować lub hamować rozwój przedsiębiorczości.
Anna Białek-Jaworska, Renata Gabryelczyk